امروزه با گسترش دسترسی قشرهای مختلف جامعه به اینترنت، سوالات بسیاری برای کاربران درباره‌ی سرعت واقعی اینترنت مطرح می‌شود. ممکن است برای شما هم این سوال به‌وجود آمده باشد که سرعت اینترنت را چه چیزی مشخص می‌کند؛ سرعت دانلود در نرم‌افزارهای دانلود یا عدد سرعت در نرم‌افزار تست سرعت؟ مفاهیمی مانند مگابیت و مگابایت، تفاوت این دو با هم، نحوه‌ی محاسبه‌ی سرعت اینترنت و مواردی از این دست همیشه ذهن کاربران را به خود مشغول کرده است. در این مقاله سعی داریم با توضیح این مفاهیم پاسخی ساده و روشن برای این سوالات ارائه دهیم. 

تفاوت مگابیت و مگابایت در چیست؟

برای درک بهتر مفاهیم مگابیت و مگابایت ابتدا باید با تفاوت بیت و بایت آشنا شویم. بیت یک عدد بسیار کوچک «صفر و یکی» در دنیای دیجیتال است. هر بایت از ترکیب 8 بیت ایجاد می‌شود. از آنجایی که بیت مفهومی کوچکتر از بایت است، بیت را با b و بایت را با B نمایش می‌دهند.

در نتیجه یک مگابایت (1 MB) برابر با هشت مگابیت (8 Mb) است. معمولاً واحد محاسبه‌ی دانلود و آپلود از اینترنت را با بایت (Byte)  نمایش می‌دهند.

 روش محاسبه سرعت دانلود

با توضیحات بالا مشخص شد که با خرید یک بسته با سرعت 100 Mbps نباید انتظار داشته باشید که بتوانید یک فایل 100 مگابایتی را در یک ثانیه دانلود کنید.

برای روشن شدن مطلب مثالی می‌زنیم: اگر از اپراتورهای ارائه‌دهنده اینترنت یک بسته اینترنتی با سرعت 40 مگابیت بر ثانیه خریده‌اید به این معناست که شما می‌توانید در یک ثانیه 40 مگابیت یا 5 مگابایت داده دریافت کنید. از آنجایی که هر بایت متشکل از 8 بیت است، برای محاسبه باید 40 را بر 8 تقسیم کنید. با ضرب این عدد در 60 می توان سرعت دانلود در دقیقه را به دست آورد:

40 تقسیم بر 8 (تبدیل مگابیت به مگابایت) × 60 (تبدیل ثانیه به دقیقه) =  300 MB (سرعت دانلود اطلاعات در هر دقیقه)

برای به دست آوردن مدت زمان دانلود یک فایل نیز روشی ساده وجود دارد: فرض کنید می‌خواهید فایلی با حجم 750 مگابایت را دانلود کنید. اگر سرعت اینترنت شما برابر با Mbps 50 باشد، این فایل در 2 دقیقه دانلود خواهد شد.

750 ضربدر 8 (از آنجایی که واحد حجم و واحد سرعت باید مشابه هم باشند مگابایت را به مگابیت تبدیل می‌کنیم) تقسیم بر 50 = 120 ثانیه که معادل 2 دقیقه است.

برای بعضی از سرویس‌های اینترنتی ممکن است از واحد Kbps (کیلوبیت بر ثانیه) برای سرعت اینترنت استفاده شود. واضح است برای تبدیل آن به کیلوبایت باید عدد سرعت را تقسیم بر 8 کرد تا سرعت برحسب کیلوبایت به دست آید.

برای توضیح بیشتر، این فرمول ساده در مورد بایت می‌تواند مفید باشد:

 T< G< M< K = کیلو > مگا > گیگا > ترا

برای تبدیل هریک از این واحدها به واحد کوچکتر باید عدد مورد نظر را در 1000 ضرب کرد. به عنوان مثال 1 گیگابایت برابر با 1000 مگابایت است و به همین ترتیب 1 گیگابایت برابر با 1000×1000 کیلوبایت است.

همچنین محاسبات زیر در مورد تبدیل مگابیت به کیلوبیت و کیلوبایت قابل توجه است:

128 KBps = 1024 Kb = 1 Mbps

256 KBps = 2048 Kb = 2 Mbps

384 KBps = 3072 Kb = 3 Mbps

512 KBps = 4096 Kb = 4 Mbps

1024 KBps = 8192 Kb = 8 Mbps

2048 KBps = 16384 Kb = 16 Mbps

ساده‌ترین راه برای محاسبه سرعت اینترنت می‌تواند استفاده از برنامه‌های محاسبه سرعت یا Speed Test باشد. البته توجه به این نکته ضروری است که Speed Testها پهنای باند را بر حسب مگابیت بر ثانیه نمایش می دهند.

 نکته آخر

با توجه به هزینه قابل توجه اینترنت، آگاهی از مفاهیم اولیه در مورد شبکه اینترنت، نیاز اولیه همه کاربران است. اطلاع از اینکه در قبال دریافت چه سرعت و چه پهنای باندی، چه هزینه‌ای را متحمل شده‌اید در نهایت به رضایت از سرویس دریافتی و اپراتور ارائه‌دهنده خدمات کمک شایانی خواهد کرد. شرکت ارتباطات مبین‌نت با ارجاع کاربران به سایت Speedtest.net شرایطی را فراهم آورده است تا مشترکین از سرعت واقعی اینترنت خود مطلع شوند. علاوه بر این سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جهت نظارت بر شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی، قراردادی بین شرکت‌های خدمات‌دهنده و کاربران خدمات‌گیرنده اینترنت تحت عنوان موافقت‌نامه سطح خدمات (SLA) تنظیم کرده است. این موافقت‌نامه اپراتورها را ملزم به ارائه خدمات با پارامترهای مشخص‌شده می‌کند. ضمن اینکه به کاربران این حق را می‌دهد که در صورت عدم دریافت خدمات مناسب، در صدد جبران خسارت برآیند.